Reis naar Papua 8

Mooi Depapre

Vandaag is het dinsdag 11 mei, over 2 weken stappen we op het vliegtuig naar Jakarta om vandaaruit verder te vliegen naar Papua met als eindbestemming Depapre. Ik heb het boek 'De geesten van het oerwoud - een odyssee door de jungle van Nieuw-Guinea' uitgelezen, geschreven door Tobias Schneebaum in 1988. Schneebaum was diep onder de indruk van de Asmat, een volk aan de zuidwestkust van het toenmalige Nieuw-Guinea. Hij werd betoverd door het houtsnijwerk; voorouderpalen, schilden, trommels, beelden, lichaamsmaskers. Gevangen door de magie ervan. Hij werkte aan een museumcatalogus van kunstvoorwerpen van de Asmats. Goed aan het boek zijn de observaties en de manier waarop hij deelneemt aan het leven met de Asmat. Hij laat zich adopteren en hij gaat diepgaande contacten aan met de mannen. Allerlei rituelen, en de betekenis daarvan, worden zo beschreven dat ik me kan losmaken van allemaal stereotype beelden. Door de regels heen wordt verwantschap voelbaar. En ook al is Papua niet meer het land van koppensnellers en kannibalen, het is zeker een land (provincie) waar lange tijd nauwelijks invloed was van buitenaf. Er moet een groot verschil zijn tussen mensen die zijn beinvloed door de wereld buiten Papua, mensen die hebben gereisd, gestudeerd in Papua of daarbuiten, mensen die werken voor de overheid en de mensen die nog dichtbij de oude rituelen leven. Als het goed is gaan we dat ervaren tijdens onze reis omdat we ook een aantal studenten gaan filmen. Die verschillen intrigeren me. Wat me vooral bijblijft van Schneebaums boek is de grote betekenis van (de geesten van) de voorouders bij de Asmat. Ze leven bijoorbeeld voort in de schilden en geven zo moed en de kracht om vijanden te overmeesteren. De geest van voorouders huisde ook in de beenderen van de gestorvenen. Leven met (tussen) de schedels van je voorouders gaf bescherming. Er spreekt verbondenheid uit tussen mensen, familie, het leven, dood en natuur. Ik vraag me dan ook af wat wat uiteindelijk de invloed is vanuit het westen op Papua. Invloed die al sporen heeft achtergelaten, en die alleen maar groter en veelomvattender zal worden.